Bij onze logopediepraktijk in Zwolle (Assendorp/Wipstrik) bieden we professionele behandeling van stotteren bij kinderen, jongeren en volwassenen. Stotteren is een stoornis in de timing van het spreken. Wanneer iemand iets wil zeggen, doorloopt het brein verschillende stappen: eerst wordt de boodschap gevormd, daarna omgezet in woorden en klanken, en vervolgens sturen de hersenen de spieren aan die nodig zijn voor de spraak. Omdat dit een complex proces is, kan er soms een verstoring optreden die leidt tot stotteren.
Hoe ontstaat stotteren?
Bij veel kinderen tussen de twee en vijf jaar komt tijdelijk stotteren voor. In deze fase leren kinderen intensief praten en zijn herhalingen of kleine haperingen normaal. Ongeveer vijf procent van de kinderen stottert in deze periode, waarvan het grootste deel – zo’n 75% – vanzelf herstelt. Erfelijkheid kan een rol spelen: wanneer stotteren voorkomt in de familie, is de kans groter dat een kind ook gaat stotteren. Daarnaast beïnvloeden factoren zoals emoties, omgeving en gedrag de ontwikkeling van stotteren. Ongeveer één procent van de bevolking blijft levenslang stotteren.
Kans op herstel bij stotteren
In sommige gevallen kan stotteren spontaan herstellen. Wanneer het stotteren echter al een jaar bestaat, wordt de kans op spontaan herstel een stuk kleiner. Wil je een indicatie of je wel of niet contact moet opnemen voor stottertherapie? Vul online de SLS (Screening Lijst Stotteren) in voor een advies: https://www.stotteren.nl/ouders/screeningslijst-voor-stotteren-sls.html
Stottertherapie bij jonge kinderen
Bij jonge kinderen is de kans op herstel het grootst. Soms gaat stotteren vanzelf over, maar in andere gevallen is logopedische begeleiding nodig. Vroege behandeling – dus voor het zesde jaar – geeft de beste resultaten. Wanneer ouders zich zorgen maken, kan er eerst gekozen worden voor een observatieperiode waarin samen met de logopedist wordt bekeken hoe het stotteren zich ontwikkelt. Als verbetering uitblijft, zetten we behandelingen in zoals het Demands and Capacities Model (DCM) of het Lidcombe-programma. Deze twee therapieën zijn indirecte therapieën waarbij de logopedist met de ouders aan de slag gaat.
RESTART-DCM-methode
Binnen de DCM-aanpak onderzoeken we welke verwachtingen er liggen rond het spreken van het kind en welke mogelijkheden het kind heeft op spraakmotorisch, talig, cognitief en emotioneel gebied. Als de balans ontbreekt, kan dit leiden tot stotteren. De behandeling richt zich op het herstellen van dit evenwicht door zowel kind als omgeving aan te passen.
Lidcombe-programma
Het Lidcombe-programma is een gedragsgerichte methode waarbij ouders actief worden betrokken. Ouders leren hoe zij de vloeiende spraak van hun kind op een positieve en vriendelijke manier kunnen bekrachtigen. Dit vergroot de kans dat het kind deze manier van spreken makkelijker kan vasthouden.
Stottertherapie bij jongeren en volwassenen
Bij jongeren en volwassenen wordt stotteren vaak beïnvloed door verschillende factoren. We bekijken samen vier componenten: het spraakmotorische aspect (hoe het stotteren eruitziet), het cognitieve aspect (gedachten over zichzelf en het spreken), het emotionele aspect (gevoelens rond stotteren) en het sociale aspect (reacties van de omgeving). Veranderingen zoals een nieuwe school, studie, baan of thuissituatie kunnen het stotteren verergeren. In de therapie onderzoeken we samen welke factoren invloed hebben en hoe het spreken weer vloeiender en ontspannen kan worden.
Tips voor de omgeving
- Geef de spreker altijd de tijd om rustig te praten.
- Luister naar wat er gezegd wordt, niet naar hoe het klinkt.
- Houd oogcontact, ook als het spreken moeizaam verloopt.
- Spreek zelf in een rustig tempo.
- Val de spreker niet in de rede en maak zinnen niet af, tenzij de persoon dit zelf prettig vindt.
Meer algemene adviezen zijn te vinden in de Richtlijn Stotteren (2021).
Samenwerking met het Stottercentrum Zwolle
In Zwolle is ook het Stottercentrum gevestigd, waar een gespecialiseerde stottertherapeut werkt. Binnen onze praktijk kunnen we zo nodig samenwerken of doorverwijzen, zodat iedere cliënt de juiste zorg krijgt. Belangrijk is dat je de juiste verwijzing krijgt. Ervaar jij bij jezelf of je kind stotteren? Maak dan eerst een afspraak bij onze praktijk. Samen kijken wij naar de stotterproblematiek en werken toe naar de juiste oplossing.
Veelgestelde vragen
Stotteren
Stotteren is een verstoring in de timing en vloeiendheid van het spreken. Je hoort bijvoorbeeld herhalingen (b-b-bal), verlengingen (ssssok) of blokkades (geen klank). Het is iets anders dan normale haperingen die horen bij leren praten.
Bij een deel van de kinderen (2–5 jaar) verdwijnen haperingen vanzelf. Blijven de klachten wekenlang even heftig of verergeren ze, zijn er duidelijke blokkades of is er familiaire aanleg? Laat je kind dan beoordelen door een logopedist.
Zoek hulp als jij of je kind: duidelijke blokkades heeft, zichtbaar spanning of adempauzes gebruikt, worstelt met praten of situaties mijdt. Vroeg starten vergroot de kans op herstel. Wanneer het stotteren bij jonge kinderen al langer dan 6 maanden bestaat is het sowieso goed om contact op te nemen. Ook wanneer er maar lichte stotters zijn. Daarnaast raden wij aan direct contact op te nemen als het kind zelf lijdt onder het stotteren.
Normale haperingen zijn lichte herformuleringen zonder spanning. Bij stotteren hoor je herhalingen/verlengen/blokkeren en zie je vaak fysieke spanning (bijv. knipperen, gespannen kaak) of vermijding.
In de volksmond wordt de term ontwikkelingsstotteren vaak geassocieerd met dat het vanzelf voorbij gaat en dat er daardoor geen contact opgenomen moet worden. Bij ontwikkelingsstotteren (wat bij alle jonge kinderen het geval is) zijn er zoveel processen gaande in de hersenen dat deze de timing niet goed meer bij kunnen houden. Dit kan over gaan maar ook verder ontwikkelen in blijvend stotteren. Het verschil kun je niet vooraf horen.
Iedereen heeft in zijn spreken normale niet-vloeiendheden. Daarbij kun je denken aan ‘uh’, een enkele woordherhaling of het opnieuw beginnen van de zin.
Wij werken o.a. met het Demands & Capacities Model (DCM) en het Lidcombe-programma. DCM herstelt de balans tussen wat het kind kan en wat er verwacht wordt; Lidcombe leert ouders vloeiend spreken positief bekrachtigen.
Ja. We kijken naar vier componenten: spraakmotorisch, cognitief, emotioneel en sociaal. Met technieken voor vloeiender spreken, mindset en praktische situaties (school, studie, werk) verminderen we impact en spanning.
Na intake en analyse maken we een persoonlijk plan. Behandelingen zijn wekelijks of tweewekelijks; veel trajecten duren enkele maanden. Oefenen thuis (kort en consequent) versnelt het effect.
Erfelijke aanleg vergroot de kans op stotteren. Daarnaast spelen omgeving, emoties en gedrag mee. Logopedie helpt om met al die factoren om te gaan.
Ja. Overgangen zoals nieuwe klas, opleiding, baan of privésituaties kunnen de druk verhogen. In therapie leer je hiermee om te gaan en terugval te voorkomen.
Logopedie valt in Nederland doorgaans onder de basisverzekering; voor kinderen <18 jaar is er meestal geen eigen risico. Een verwijzing is vaak niet nodig (DTE), maar check je polisvoorwaarden.
Ja. In Zwolle is een Stottercentrum met gespecialiseerde stottertherapie. We stemmen af of verwijzen door wanneer dat passend is.
Een behandeling voor stotteren duurt 45 tot 60 minuten.